Genç Eğitim

Mahir KILIÇOĞLU*

Çocuk ailenin mutluluğu, evlerin neşesi, toplumun ve ebeveynlerin güvencesidir. Her aile doğacak çocuklarının her çocuk gibi, zaman içerisinde koşup oynamasını, okuyup yazmasını gelecekte bir iş-güç sahibi olmasını ve yuva kurmasını bekler. Çocuklarının sağlıklı bir şekilde doğup büyümesinin hayalini kurar. Onun ilk adımını, ilk kelimesini hayal eder.

Anne babalar, çocuklarının özürlü doğması durumunda bütün bu hayallerinin yıkılması ile karşı karşıya kalırlar. Çocuğun özürlü ya da engelli olması kolay kabullenilecek bir durum değildir. Bu nedenle özürlü bir çocuk sahibi olma durumuyla karşı karşıya kaldıklarında kimi zaman uzun süren bir kabullenme süreci yaşamak zorunda kalırlar. Çocuğun özrünü çabuk kabullenme çocuk için geliştirilmiş yardım süreçlerinin (özel eğitim uygulamaları) devreye girmesini kolaylaştırır. Ailenin çocuklarının engelli olduğunu kabullenip şimdi ne yapabilirim demesi, engelli çocuğa yapılacak ilk ve en önemli yardımdır. Bu bağlamda öncelikle ailelere şu önerilere uyması beklenmektedir.

1. Öncelikle çocuğunuzu sevin, önem ve değer verin. Onu özrüyle olduğu gibi kabul edin.


2. Çocuğunuzun hayatı özrüyle kararmaz ya da zorlaşmaz; sizin ve çevrenin tutumuyla zorlaşır. Bu nedenle ona artık bir şey yapamaz, bir işe yaramaz gözü ile bakmayın. Çok ağır durumda olanlar hariç engelliler topluma katılabilir, iş sahibi olabilir hatta aile kurup çocuk sahibi olabilirler.


3. Çocuğunuzun engelli ile ilgili bilgi edinin. Neleri yapıp yapamayacaklarını öğrenin. Engeli hakkında kulaktan dolma bilgilere itibar etmeyin (Mesela körlerin duymaları gelişmiştir inancı yanlıştır. Onlar da ancak diğer insanlar kadar duyarlar).


4. Çocuğunuzun topluma katılması, iş sahibi olması ve bir yuva kurmasının tek yolu eğitimdir. Okulda olduğu gibi evde de eğitiminin devam ettiğini unutmayın. Çünkü engelli çocuk, eğitimi için bireysel yardıma gereksinim duyar.


5. Çocuğunuzun eğitimi için uzmanlardan, öğretmenlerinden ve Merkezimizden yardım alın.


6. Çocuğunuzdan eğitimle mucizeler beklemeyin; çok az çocuk gerçek anlamda eğitimle büyük ilerlemeler gösterebilir. Bunun yanında eğitimle alınan her mesafe küçükte olsa önemlidir.


7. Çocuğunuzdan beklentilerinizi özür ve özelliklerine göre ayarlayın. Normal bir çocukla karşılaştırıp aynı görevleri beklemeyin.


8. Ondan yapamayacağı bir davranışı veya beceriyi istemeyin. Onun sınırlarını zorlamanız aşırı yüklenmeniz kendine güvenini sarsabilir ve başarısızlık duygusuna kapılarak içine kapanmasına sebep olabilir.


9. Çocuğunuzu aşırı korumayın. Aşırı koruma, onu her şeyden sakınma çocuğunuza zarar verir.


10. Çocuğunuza evde beceriler öğretin; bu konuda gerekirse yardım alın. Engelli çocuğa okulda verilen eğitim evde devam ediyorsa etkisi çok olur.


11. Çocuğunuza tek başına yapabileceği ve başarabileceği işler verin. Bu onun kendine olan güvenini artırır.


12. Engelli çocuğa sahip başka ailelerle bir araya gelin. Bu hem yalnız olmadığınızı hissettirir hem de, sorunlarla mücadelelerde tecrübe paylaşımını sağlar.


13. Çocuğunuzu normal akranları ile bir araya getirin. Onlarla oynamalarını sağlayın.


14. Mutlaka oynayabileceği oyuncaklar alın. Akran bulamazsanız siz onunla oynayın. Ona nasıl oynandığını konusunda model olun.


15. Kardeşlerin engelli çocukla uyumlu olması için hem onlara örnek olun, hem de engelli çocuğa nasıl yaklaşacakları konusunda yol gösterin. Gerekirse bu konuda da uzmanlardan yardım alın.


16. Engelli çocuğa sahip olmasanız bile bu durumun herkesin başına gelebileceğini unutmayın. Bu nedenle çevrenizde bulunan engelli çocuklara acıyarak bakmayın, garipsemeyin, onlara güler yüz ve ilgi gösterin. Bu hem engelli çocuğa hem de ailelere her şeyden daha büyük bir yardım olur.

Anne-babaların kolay olmayan bir süreçten geçtiklerini uzmanlar tarafından bilinmektedir. Bu nedenle yardım almaları çocukları için yapacakları doğru şeylere giden yolu kısaltır. Her şeyden önemlisi çocuklarının özürlü olmasına rağmen ilerde her çocuk gibi yapabilecekleri çok şey var olduğunu bilmeleridir. Nasıl diğer çocuklar anne babalarının desteği ile büyüyorsa, engelli çocuklarda anne-babalarının (belki biraz daha fazla) destekleri ile büyürler.

*Özel Eğitim Öğretmeni, EĞitimde Psikolojik hizmetler uzmanı.